अल्झायमरकडे दुर्लक्ष करणं ठरेल धोकादायक! लक्षणं आणि कारणं समजून घ्या..

अल्झायमर दिनाचा इतिहास काय?

21 सप्टेंबर 1994 रोजी अल्झायमर दिनाचा इतिहास सुरू झाला, जेव्हा अल्झायमर रोग आंतरराष्ट्रीय (एडीआय) च्या 10 व्या वर्धापन दिनानिमित्त एडिनबर्गमध्ये प्रथम सादर करण्यात आला. अल्झायमर रोग इंटरनॅशनल (ADI) ची स्थापना 1984 मध्ये जगभरातील अल्झायमर रूग्णांना मदत करण्यासाठी आणि त्यांना आवश्यक उपचार प्रदान करण्यासाठी करण्यात आली. ADI च्या जगभरातील 100 पेक्षा जास्त अल्झायमर संस्था आहेत ज्या अल्झायमर रुग्ण आणि त्यांच्या कुटुंबियांची काळजी घेतात.

पुणे : भरधाव कारने स्थलांतरित मजुरांना चिरडले, तीन जण ठार

या वर्षीची थीम काय आहे?

या वर्षी अल्झायमर डेची थीम ‘नेव्हर टू अर्ली, नेव्हर टू लेट’ अशी आहे. ही थीम अल्झायमरची आजार लवकरात लवकर ओळखणे आणि स्मृतिभ्रंश टाळण्यासाठी पद्धती अवलंबण्यावर भर देत आहे. त्याच वेळी, ज्यांना हा आजार आधीच झाला आहे, त्यांना अजून उशीर झालेला नाही आणि ते याला आणखी वाढण्यापासून रोखू शकतात यावरही जोर दिला जात आहे.

अल्झायमरची समस्या काय आहे?

जागतिक आरोग्य संघटनेच्या मते, अल्झायमर आजार हा स्मृतिभ्रंशाचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे आणि याची 60-70 टक्के प्रकरणं आहेत. अल्झायमर आजार, वैद्यकीय भाषेत, एक प्रगतीशील मेंदूचा विकार आहे जो स्मरणशक्ती, विचार आणि वागणूक प्रभावित करतो. यामध्ये मेंदूच्या पेशी कमी होऊ लागतात आणि हळूहळू रुग्णाची स्मरणशक्ती कमी होऊ लागते. यामुळे मानवी मेंदू योग्य प्रकारे कार्य करू शकत नाही. ही लक्षणे कालांतराने खराब होतात. हे सहसा 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांना प्रभावित करते.

संजय राऊत, दानवेंच्या अडचणी वाढणार? नितेश राणेंची विधिमंडळ सचिवांकडे तक्रार

‘ही’ लक्षणं आढळल्यास डॉक्टरांशी संपर्क साधा!

काही लोक हे अल्झायमर आहे असे समजून चिंतित होतात, तर एकटे राहिल्यामुळे ते तणाव किंवा नैराश्याशी देखील संबंधित असू शकते. जेव्हा तुम्हाला तुमची दैनंदिन कामे करण्यात अडचण येते जी तुम्ही पूर्वी अगदी सहजतेने करायचा किंवा तुम्हाला बोलायचे असते पण खूप प्रयत्न करूनही तुमच्या जिभेवर शब्द येत नाहीत, तुम्हाला रोजच्या गोष्टी आठवत नाहीत. अशावेळी डॉक्टरांशी संपर्क साधा.

अल्झायमरची इतर लक्षणे

• अल्झायमरच्या पहिल्या लक्षणांमध्ये गोष्टी विसरणे किंवा तीच गोष्ट पुन्हा पुन्हा विचारणे यांचा समावेश होतो.
• दैनंदिन कामे स्वतः करू शकत नाही. गोष्टी व्यवस्थित करण्यात अडचण येत आहे.
• रंग ओळखण्यात आणि अंतराचा अंदाज लावण्यात अडचण.
• वस्तू ठेवल्यानंतर विसरणे किंवा त्या परत शोधता न येणे.
• सामाजिक कार्यात सहभागी न होणे किंवा त्यांच्यापासून दूर पळणे.
• आपल्या भावना व्यक्त करण्यात अडचण जाणवणे. दिवस, तारीख, महिना आणि वर्ष देखील विसरणे.

शरद पवार गौतम अदानींना का भेटले? प्रदेशाध्यक्ष जयंत पाटलांनी केला खुलासा

गोष्टी लक्षात ठेवण्यात येते अडचण?

एखादी विशेष गोष्ट विसरणे ही एक सामान्य समस्या आहे. पण जेव्हा ही समस्या तुम्हाला बराच काळ त्रास देते. जसे की नाव विसरणे, एखादी विशेष तारीख विसरणे किंवा बोलत असताना, आपण काय बोलत होतो ते विसरणे आणि पुन्हा पुन्हा तेच बोलणे. ही व्यक्ती अल्झायमरच्या समस्येने ग्रस्त असल्याचे लक्षण आहे.

अचानक मूड बदलणे

सौम्य स्वभावाची व्यक्ती वयानुसार आक्रमक होणे किंवा अचानक मूड बदलणे ही अल्झायमरची लक्षणे आहेत. गर्दीची ठिकाणे न आवडणे, एकटे बसणे किंवा वयस्कर व्यक्तीला शारीरिक हालचाली करणे कठीण वाटणे, ही देखील अल्झायमरची लक्षणे आहेत.

अल्झायमर आजारा होण्याची कारणं….

पेशींचे होणारे नुकसान : अल्झायमर रोगाची सुरुवात नेमकी कशामुळे होते हे शोधणं कठीण आहे, परंतु आरोग्य तज्ञांच्या मते, दोन प्रथिने चेतापेशींचे नुकसान करतात, अशा वेळी अल्झायमर होतो.

अनुवांशिकता : आपल्याला आपल्या कुटुंबाकडून अल्झायमरची समस्या देखील मिळू शकते. तुमच्या कुटुंबातील एखाद्याला अल्झायमरचा त्रास झाला असेल, तर तुम्हालाही त्याचा सामना करावा लागण्याची शक्यता आहे. तुमचे जीन्स किंवा आनुवंशिकता यामध्ये खूप महत्त्वाची भूमिका बजावतात.

कमी झोप : मेंदूला निरोगी ठेवण्यासाठी झोप महत्त्वाची भूमिका बजावते. झोपेच्या कमतरतेमुळे अल्झायमर रोगाचा धोका वाढतो. कमी झोपेमुळे मेंदूवर जास्त दबाव पडतो, त्याचा परिणाम स्नायूंवरही होतो आणि व्यक्ती हळूहळू काही गोष्टी विसरायला लागतो.

खराब जीवनशैली : आजच्या काळात खराब जीवनशैली अनेक समस्यांना दोषी ठरते. यापैकी एक अल्झायमर आहे. खराब जीवनशैली आणि शारीरिक हालचालींची कमतरता अल्झायमरला प्रोत्साहन देते. मेंदूतील रक्तप्रवाह सुधारण्यासाठी आणि मेंदूच्या नवीन पेशींच्या विकासासाठी नियमित शारीरिक हालचालींमध्ये सहभागी होणे अत्यंत आवश्यक आहे.