कर्नाटकात पराभव झाला, तर 2024 मध्ये भाजपच्या विजयाचा मार्ग कठीण! कारण…

कर्नाटक विधानसभा निवडणुकीचे निकाल उद्या म्हणजेच शनिवारी (13 मे) लागणार आहेत, मात्र त्याआधी आलेल्या एक्झिट पोलच्या अंदाजानुसार सत्ताधारी भारतीय जनता पक्षाची (BJP) चिंता वाढवली आहे. एक्झिट पोलच्या निकालात भाजपचा पराभव आणि काँग्रेसच्या विजयाचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे. इंडिया टुडे-अॅक्सिस माय इंडियाच्या एक्झिट पोलनुसार काँग्रेसला सर्वाधिक 122 ते 140 जागा मिळू शकतात तर भाजपला 62 ते 80 जागा मिळू शकतात. त्याचवेळी एक्झिट पोलमध्ये जेडीएसला 20 ते 25 जागा आणि इतरांना शून्य ते तीन जागा मिळण्याचा अंदाज वर्तवण्यात आला आहे.

कर्नाटक विधानसभेच्या निवडणुकीकडे साधारण निवडणूक म्हणून बघितलं जाऊ शकत नाही. पुढील पाच वर्षे राज्यात कोणाचे सरकार स्थापन होणार, हे या निवडणुकीतून कळणार नाही. या निवडणुकीचे राजकीय महत्त्व केवळ कर्नाटकच्या राजकारणापुरते मर्यादित नसून 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीच्या दृष्टिकोनातूनही ही निवडणूक महत्त्वाची मानले जात आहे. कर्नाटक निवडणूक निकालांचा 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीशी संबंध जोडला जात आहे.

2024 मध्ये भाजपसाठी काय अडचणी असतील?

विशेष म्हणजे 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीसाठी भाजपने 400 जागा जिंकण्याचे लक्ष्य ठेवले आहे. या दृष्टिकोनातूनही कर्नाटकची निवडणूक भाजपसाठी महत्त्वाची ठरते. एक्झिट पोलचे अंदाज निकालात बदलले, तर भाजप सत्तेतून बाहेर पडेल. कर्नाटक निवडणुकीत भाजपचा पराभव झाला तर 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपला आपले लक्ष्य गाठणे कठीणच नाही तर अशक्य होईल, असे बोलले जात आहे.

कर्नाटकात जागा कमी होऊ शकतात?

जर भाजप निवडणूक हरला तर 2024 च्या लोकसभा निवडणुकीत कर्नाटकात पक्षाच्या जागा कमी होऊ शकतात. 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत, राज्यातील 28 जागांपैकी भाजपने 25 जागा जिंकल्या आणि त्यांच्या समर्थित अपक्ष उमेदवारांनी एक जागा जिंकली तर काँग्रेस-जेडीएसला प्रत्येकी एक जागा मिळाली. कर्नाटकात भाजपचा पराभव झाल्यास राज्यात 2019 च्या निकालाची पुनरावृत्ती करणे पक्षाला कठीण होऊन काँग्रेसच्या जागा वाढू शकतात.

भाजप याची भरपाई करू शकेल का?

कर्नाटकाबरोबरच पश्चिम बंगाल, बिहार, झारखंड, महाराष्ट्रातही भाजपच्या जागा कमी होऊ शकतात. या राज्यांतील जागांचा तोटा भरून काढण्यासाठी भाजपला नवीन राज्ये शोधावी लागतील, जी शक्य नाही.

पाच राज्यांत 172 जागा

लक्षणीय म्हणजे 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपने बंगालमध्ये 42 पैकी 18, महाराष्ट्रात 48 पैकी 23, कर्नाटकात 28 पैकी 25, बिहारमध्ये 40 पैकी 17, झारखंडमध्ये 14 पैकी 12 जागा जिंकल्या. पाच राज्यांतील एकूण 172 जागांपैकी भाजपने स्वबळावर 98 जागा जिंकल्या, तर त्यांच्या मित्रपक्षांना 42 जागा मिळाल्या. अशा प्रकारे 172 पैकी 140 जागांवर भाजप आघाडीने विजय मिळवला.

महाराष्ट्रात भाजपचे समीकरण बिघडले?

महाराष्ट्रात राजकीय समीकरणे बदलली आहेत. 2019 मध्ये भाजपसोबत युती करून निवडणूक लढवणारी शिवसेना आता काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी काँग्रेससोबत महाविकास आघाडीत आहे. भाजपने एकनाथ शिंदे यांना साथ दिली मात्र मूड ऑफ नेशनच्या सर्वेक्षणात महाविकास आघाडीला 48 पैकी 34 जागा मिळण्याची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे. तसेच बिहारमध्ये नितीश कुमार आता महाआघाडीत परतले आहेत, त्यामुळे बिहारमध्येही भाजपचे नुकसान होऊ शकते. पश्चिम बंगालमध्ये ममता बॅनर्जी तिसऱ्यांदा सत्तेवर आल्यानंतर भाजपचे समीकरण बिघडले असून त्यांचे सर्व नेते टीएमसीमध्ये सामील होत आहेत.

हेही वाचा >> धनुष्यबाण आणि शिवसेनेचं काय होणार? कोर्टाच्या निकालानंतर राज ठाकरेंचा सवाल

मिशन-दक्षिणला झटका : दक्षिण आंध्र प्रदेश, केरळ, पुद्दुचेरी, तामिळनाडू आणि तेलंगणामध्ये भाजपला अद्याप स्वतःची स्थापना करता आलेली नाही. दक्षिणेकडील सहा राज्यांमध्ये लोकसभेच्या 130 जागा आहेत, ज्या एकूण लोकसभेच्या जागांपैकी सुमारे 25 टक्के आहेत. अशा स्थितीत दक्षिणेला राजकीयदृष्ट्याही खूप महत्त्व आहे. कर्नाटकच्या माध्यमातून भाजपला दक्षिणेत पाय पसरवायचे आहेत, पण कर्नाटकातच धक्का बसला तर तेलंगणा, आंध्र प्रदेशसह इतर दक्षिणेकडील राज्यांमध्ये मोठा राजकीय फटका बसू शकतो.

हेही वाचा >> शरद पवारांपेक्षा उद्धव ठाकरेंसमोर…; अजित पवार सुषमा अंधारेंवर भडकले

अखिल भारतीय पक्षाला झटका : कर्नाटक विधानसभा निवडणुकीत भाजपचा पराभव झाला, तर दक्षिण भारतातून त्याचे पुनरागमन सुरू होऊ शकते. अशा स्थितीत अखिल भारतीय पक्ष असल्याचा दावा करणाऱ्या भाजपलाही कर्नाटकातील पराभवाचा फटका बसू शकतो. भाजपला स्वबळावर दक्षिणेतील राज्यांपैकी केवळ कर्नाटकातच आपली मुळे रोवता आली आहेत. कर्नाटक वगळता दक्षिणेकडील कोणत्याही राज्यात भाजपचा फारसा प्रभाव नाही.