Personal Finance: Gratuity मिळविण्यासाठी एकाच कंपनीत सलग 5 वर्ष काम करायलाच हवं का?

ग्रॅच्युइटी मिळविण्यासाठी, काही अटी पूर्ण कराव्या लागतात. अनेकदा कर्मचाऱ्यांच्या मनात हा प्रश्न राहतो की Gratuity कधी आणि कोणत्या अटींवर मिळते. सामान्य समजुती अशी आहे की यासाठी एकाच कंपनीत किमान 5 वर्षे सतत काम करणे आवश्यक आहे. परंतु वास्तव थोडे वेगळे आहे. जर कर्मचारी नोकरी बदलतो, निवृत्त होतो किंवा कोणत्याही कारणास्तव नोकरी सोडतो परंतु तो जर Gratuity चे नियम पूर्ण करत असेल तर त्याला Gratuity चा लाभ मिळतो.

Gratuity कधी दिली जाते?

पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा, 1972 अंतर्गत, जर एखाद्या कंपनीत 10 पेक्षा जास्त कर्मचारी असतील, तर तिथे काम करणारा प्रत्येक व्यक्ती त्यासाठी पात्र आहे. नियमानुसार, Gratuity मिळविण्यासाठी तुम्हाला 5 वर्षे पूर्ण करणे आवश्यक नाही. जर तुम्ही एकाच संस्थेत 4 वर्षे 240 दिवस सतत काम केले असेल, तर तुम्ही Gratuity साठी पात्र व्हाल.

कोळसा किंवा इतर खाणी किंवा भूमिगत प्रकल्पांमध्ये काम करणाऱ्यांसाठी, 4 वर्षे 190 दिवस पूर्ण केल्यानंतरच 5 वर्षांचा कार्यकाळ विचारात घेतला जातो. कायद्यानुसार, जमिनीखाली काम करणाऱ्या अशा कर्मचाऱ्यांना 4 वर्षे आणि 190 दिवसांनंतरच Gratuity मिळण्यास पात्र मानले जाते.

दुर्दैवी घटना घडल्यास

जर एखाद्या कर्मचाऱ्याचा नोकरी दरम्यान मृत्यू झाला, तर त्याच्या ग्रॅच्युइटीची गणना करण्यासाठी कोणतीही कालमर्यादा नाही. याचा अर्थ असा की, अशा कर्मचाऱ्याने त्याच्या सेवेत कितीही दिवस घालवले असले तरी, तो Gratuity मिळविण्यास पूर्णपणे पात्र मानला जाईल.

गणना कशी केली जाते?

• Gratuity मोजण्यासाठी एक निश्चित सूत्र आहे:
• एकूण Gratuity = (शेवटचा पगार) × (15/26) × (कंपनीत काम केलेल्या वर्षांची संख्या)
• समजा, एका कर्मचाऱ्याने एकाच कंपनीत 20 वर्षे काम केले आणि त्याचा शेवटचा पगार ₹50,000 आहे.
• तर, एकूण Gratuity = 50,000 × (15/26) × 20 = ₹ 5,76,923

महिन्यातील 26 दिवस मोजताना विचारात घेतले जातात, कारण 4 दिवस सुट्ट्या मानल्या जातात. तसेच, Gratuity ची गणना वर्षातील 15 दिवसांच्या आधारे केली जाते.