Personal Finance: Gratuity मिळविण्यासाठी एकाच कंपनीत सलग 5 वर्ष काम करायलाच हवं का?
Gratuity Rules: ग्रॅच्युइटी मिळविण्यासाठी काही अटी पूर्ण कराव्या लागतात. अनेकदा कर्मचाऱ्यांच्या मनात हा प्रश्न राहतो की ग्रॅच्युइटी कधी आणि कोणत्या अटींवर मिळते. यासाठी एकाच कंपनीत किमान ५ वर्षे सतत काम करणे आवश्यक आहे असा सर्वसाधारण समज आहे.
Personal Finance Tips for Gratuity Rules: कर्मचाऱ्याला पगार, पेन्शन आणि पीएफ व्यतिरिक्त ग्रॅच्युइटीचा (Gratuity) लाभ देखील मिळतो. Gratuity हे एक प्रकारचं बक्षीस आहे. जे कंपनी दीर्घकाळ काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांना देते. हा निवृत्ती लाभांचा एक भाग आहे, जो पेन्शन आणि भविष्य निर्वाह निधीमध्ये समाविष्ट असतो. यामध्ये, कर्मचाऱ्याच्या पगारातून एक छोटासा भाग कापला जातो, तर मोठा भाग कंपनी देते.
ग्रॅच्युइटी मिळविण्यासाठी, काही अटी पूर्ण कराव्या लागतात. अनेकदा कर्मचाऱ्यांच्या मनात हा प्रश्न राहतो की Gratuity कधी आणि कोणत्या अटींवर मिळते. सामान्य समजुती अशी आहे की यासाठी एकाच कंपनीत किमान 5 वर्षे सतत काम करणे आवश्यक आहे. परंतु वास्तव थोडे वेगळे आहे. जर कर्मचारी नोकरी बदलतो, निवृत्त होतो किंवा कोणत्याही कारणास्तव नोकरी सोडतो परंतु तो जर Gratuity चे नियम पूर्ण करत असेल तर त्याला Gratuity चा लाभ मिळतो.
Gratuity कधी दिली जाते?
पेमेंट ऑफ ग्रॅच्युइटी कायदा, 1972 अंतर्गत, जर एखाद्या कंपनीत 10 पेक्षा जास्त कर्मचारी असतील, तर तिथे काम करणारा प्रत्येक व्यक्ती त्यासाठी पात्र आहे. नियमानुसार, Gratuity मिळविण्यासाठी तुम्हाला 5 वर्षे पूर्ण करणे आवश्यक नाही. जर तुम्ही एकाच संस्थेत 4 वर्षे 240 दिवस सतत काम केले असेल, तर तुम्ही Gratuity साठी पात्र व्हाल.
कोळसा किंवा इतर खाणी किंवा भूमिगत प्रकल्पांमध्ये काम करणाऱ्यांसाठी, 4 वर्षे 190 दिवस पूर्ण केल्यानंतरच 5 वर्षांचा कार्यकाळ विचारात घेतला जातो. कायद्यानुसार, जमिनीखाली काम करणाऱ्या अशा कर्मचाऱ्यांना 4 वर्षे आणि 190 दिवसांनंतरच Gratuity मिळण्यास पात्र मानले जाते.
दुर्दैवी घटना घडल्यास
जर एखाद्या कर्मचाऱ्याचा नोकरी दरम्यान मृत्यू झाला, तर त्याच्या ग्रॅच्युइटीची गणना करण्यासाठी कोणतीही कालमर्यादा नाही. याचा अर्थ असा की, अशा कर्मचाऱ्याने त्याच्या सेवेत कितीही दिवस घालवले असले तरी, तो Gratuity मिळविण्यास पूर्णपणे पात्र मानला जाईल.
गणना कशी केली जाते?
- Gratuity मोजण्यासाठी एक निश्चित सूत्र आहे:
- एकूण Gratuity = (शेवटचा पगार) × (15/26) × (कंपनीत काम केलेल्या वर्षांची संख्या)
- समजा, एका कर्मचाऱ्याने एकाच कंपनीत 20 वर्षे काम केले आणि त्याचा शेवटचा पगार ₹50,000 आहे.
- तर, एकूण Gratuity = 50,000 × (15/26) × 20 = ₹ 5,76,923
महिन्यातील 26 दिवस मोजताना विचारात घेतले जातात, कारण 4 दिवस सुट्ट्या मानल्या जातात. तसेच, Gratuity ची गणना वर्षातील 15 दिवसांच्या आधारे केली जाते.
Personal Finance सीरीजमधील या बातम्याही वाचा:
1. Personal Finance: पेन्शनबाबत येऊ शकते एक मोठी आणि चांगली बातमी, आतापासूनच सगळा प्लॅन ठरवून ठेवा!
2. Personal Finance: 50 व्या वर्षीच व्हा निवृत्त, तरीही मिळेल दर महिन्याला 1 लाख रूपये.. SWP प्लॅन आहे तरी काय?
3. Personal Finance: तुमच्या मुलाच्या जन्मापासून SIP करा सुरू, मिळतील 1 कोटी.. 21x10x12 फॉर्म्युला आहे जबरदस्त
4. Personal Finance: घर खरेदी करावं की भाड्याने घ्यावं.. काय चूक, काय बरोबर? 'हा' फॉर्म्युला ठेवा लक्षात?
5. Personal Finance तुम्हाला मिळतील 4 कोटी, फक्त SNP हा प्लॅन ठेवा लक्षात.. हाती येईल प्रचंड पैसा!
6. Personal Finance: FD पेक्षा जास्त मिळतील पैसे, 'ही' जबरदस्त योजना तुम्हाला माहिती आहे का?
7. Personal Finance: जर तुम्हाला घरबसल्या PF चे पैसे हवे तर फक्त 'एवढंच' करा.., थेट तुमच्या खात्यात पैसे
8. गुड न्यूज: तुमचा घराचा हप्ता होणार कमी, EMI भरताना 'एवढे' पैसे वाचणार!
9. Personal Finance: शेअर मार्केटचा बाजारच उठला, आता करावं तरी काय?
10. Personal Finance: ATM वापरलं की, तुमचे पैसे कापले जाणार, 1 मे पासून येणार नियम पाहून ठेवा बरं!
11. Personal Finance: 50,000 रुपये पगार असलेली लोकंही बनू शकतात करोडपती, फक्त 300...
12. Personal Finance: EPFO कडून मोठा दिलासा, PF मधून काढता येणार 5 लाख... तेही थेट UPI आणि ATM वापरून!
13. Personal Finance: 500 रुपयांच्या मासिक SIP ने किती दिवसांत होऊ शकता कोट्यधीश? संपूर्ण गणित घ्या समजून
14. SIP सारखी जबरदस्त कमाई आणि FD सारखे दर महिन्याला पैसे, SWP प्लॅन नेमका काय?
15. Personal Finance: गुंतवणुकीवर किती पैसे मिळणार हे सत्य कोणीही सांगत नाही, 70 चा फॉर्म्युला तुम्हाला टाकेल हादरवून!
16. Personal Finance: LIC ची रक्कम किती असावी? 'हा' फॉर्म्युला खूप फायदेशीर
हे वाचलं का?
