कुटुंबियांकडून बॉयफ्रेंडची हत्या, तरुणीने बॉडीसोबत लग्न केलं, पण मृतदेहासोबत लग्न करणे कायद्याने गुन्हा आहे का?

दरम्यान, प्रियकराच्या मृत्यूनंतर प्रेयसी आचल हिने त्याच्या मृतदेहासोबत विवाह केलाय. यावेळी तिने आई-वडिलांना फाशी देण्याची मागणी देखील केली आहे. दरम्यान, मृतदेहासोबत लग्न करणे भारतीय कायद्यानुसार गुन्हा आहे का? याबाबतची माहिती जाणून घेऊयात..

मृतदेहासोबत लग्न करणे भारतीय कायद्यानुसार गुन्हा आहे का?

भारतात लग्न हा दोन जिवंत व्यक्तींमधील सामाजिक, धार्मिक आणि कायदेशीर करार मानला जातो. विवाहाची संकल्पना ही सहमती, कायदेशीर क्षमता आणि दोन्ही व्यक्ती जिवंत असणे या अटींवर आधारित आहे. अशा परिस्थितीत, मृत व्यक्तीसोबत विवाह करण्याचा प्रश्नच उद्भवत नाही. मात्र काही ठिकाणी भावनिक कारणांमुळे किंवा अंधश्रद्धेमुळे मृतदेहासमोर लग्न केल्याच्या घटना समोर आल्या आहेत. या पार्श्वभूमीवर मृतदेहासोबत लग्न करणे हा गुन्हा आहे का, याबाबत भारतीय न्याय संहितेत (Bharatiya Nyaya Sanhita 2023 – BNS) तसेच इतर कायद्यांमध्ये काय तरतूद आहे, याबाबत जाणून घेऊयात.. 

सर्वप्रथम, मृत व्यक्तीसोबत विवाह कायदेशीर मान्य नाही. हिंदू विवाह अधिनियम 1955, विशेष विवाह अधिनियम 1954 किंवा मुस्लिम वैयक्तिक कायद्यापैकी कोणत्याही कायद्यात मृत व्यक्तीसोबत विवाह करण्याची तरतूद नाही. विवाह वैध ठरण्यासाठी दोन्ही व्यक्ती मानसिकदृष्ट्या सक्षम आणि जिवंत असणे आवश्यक आहे.

हेही वाचा : बार्शी : वैराग तालुका निर्मितीसंदर्भात मोठी अपडेट, उच्च न्यायालयाचे राज्य शासनाला महत्त्वाचे आदेश

मृतदेहासोबत विवाह करण्याचा प्रयत्न गुन्हा कसा ठरतो?

भारतीय न्याय संहिता (BNS 2023) आणि पूर्वीचा भारतीय दंड संहिता (IPC) मृतदेहाशी संबंधित काही विशिष्ट गुन्ह्यांचा उल्लेख करते. मृतदेहासोबत लग्न करणे ही कृती थेट गुन्हा म्हणून नमूद नसली तरी, अशा कृतीमुळे खालील अपराध लागू होतात:

1. मृतदेहाचा अवमान (Insult or Indignity to Human Corpse)

BNS कलम 357 (पूर्वी IPC कलम 297) : मृत व्यक्तीच्या शरीराचा अपमान करणे, त्यास अवमानित स्थितीत ठेवणे, धार्मिक भावना दुखावणारी कृती करणे किंवा मृतदेहाशी अशोभनीय वर्तन करणे हा गुन्हा ठरतो.

मृतदेहासमोर लग्न करण्याचा विधी किंवा मृत व्यक्तीस वधू/वर म्हणून वापरणे हे या कलमांतर्गत मृतदेहाचा अनादर मानले जाऊ शकते.

2. धार्मिक भावना दुखावणे

जर मृतदेहाशी अशा प्रकारचे कृत्य करण्यात आले की त्यामुळे कुटुंबीयांच्या किंवा समुदायाच्या धार्मिक भावना दुखावल्या जातील, तर BNS कलम 298 नुसार गुन्हा ठरू शकतो.

3. फसवणूक किंवा दस्तावेजी गैरव्यवहार

कधी कधी मृत व्यक्तीसोबत "विवाह" दाखवून संपत्ती, विमा दावा किंवा मालमत्ता मिळवण्याचा प्रयत्न केला, तर BNS मधील फसवणुकीचे कलम (कलम 318, 319, 320) लागू होतात.

4. सार्वजनिक सुव्यवस्थेचा भंग

मृतदेहासोबत विवाह केल्याने समाजात गोंधळ, अंधश्रद्धेला खतपाणी किंवा सार्वजनिक संताप निर्माण झाल्यास, हे सार्वजनिक शांती भंगाशी संबंधित गुन्ह्यांतही मोडू शकते.

विवाहाची कायदेशीर वैधता काय?

मृत व्यक्तीची :

सहमती शक्य नाही,

विवाह नोंदणी शक्य नाही,

मानसिक क्षमता सिद्ध होऊ शकत नाही,

विधी पूर्ण झाल्याचे मान्य करण्याची शक्यता नाही.

म्हणून असे विवाह कायद्याने पूर्णपणे अवैध ठरतात.

मृतदेहासोबत लग्न करणे हा स्वतःमध्ये विशिष्ट गुन्हा म्हणून नमूद नसला, तरी अशा कृत्यामुळे एकापेक्षा जास्त दंडात्मक कलमे लागू होऊ शकतात. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे मृत व्यक्तीच्या सन्मानाचा भंग करण्याची ही कृती मानली जाते आणि त्यामुळे संबंधित व्यक्तींवर गुन्हा दाखल होऊ शकतो. शेवटी, भारतीय न्याय संहितेनुसार मृत व्यक्तीसोबत विवाह करणे कायदेशीरदृष्ट्या अमान्य असून, मृतदेहाचा अवमान आणि धार्मिक भावना दुखावणारे कृत्य म्हणून यावर कारवाई होऊ शकते.

इतर महत्त्वाच्या बातम्या 

सफाई कामगारांना मासिक पाळीचे फोटोसह पुरावे मागितले, सुप्रीम कोर्टाने व्यक्त केला संताप, केंद्र सरकारला नोटीस