हिमालयाच्या उंचीचा कलाकार काळाच्या पडद्याआड, महाराष्ट्र भूषण राम सुतार यांचं निधन

राम सुतार यांचे पुत्र आणि स्वतः कुशल शिल्पकार असलेले अनिल सुतार यांनी वडिलांच्या निधनाची माहिती दिली. गेल्या काही महिन्यांपासून ते आजारी होते. त्यांच्या निधनाने कला विश्वातील एक सुवर्णयुग संपल्याची भावना व्यक्त होत आहे.

राम सुतार यांचा जीवनप्रवास

राम सुतार यांचा जन्म 19 फेब्रुवारी 1925 रोजी महाराष्ट्रातील धुळे जिल्ह्यातील गोंदूर गावात एका गरीब कुटुंबात झाला होता. वडील वनजी हंसराज हे सुतार आणि शिल्पकार होते. लहानपणापासूनच शिल्पकलेची आवड असलेल्या राम सुतार यांनी मुंबईतील सर जे.जे. स्कूल ऑफ आर्टमधून शिक्षण घेतले आणि तेथे मॉडेलिंगमध्ये सुवर्णपदक पटकावले होते.

हे ही वाचा>> कोल्हापूर : कणेरी मठाच्या काडसिद्धेश्वर महाराजांवर गुन्हा दाखल

1959 मध्ये ते दिल्लीला स्थायिक झाले आणि स्वतंत्र शिल्पकार म्हणून कारकीर्द सुरू केली. त्यांच्या कारकीर्दीत त्यांनी 50 हून अधिक भव्य शिल्पे साकारली, ज्यात महात्मा गांधी, सरदार वल्लभभाई पटेल, छत्रपती शिवाजी महाराज, डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर आदी महापुरुषांचे पुतळे समाविष्ट आहेत.

प्रमुख शिल्पकृती

स्टॅच्यू ऑफ युनिटी: गुजरातमधील नर्मदा नदीकाठी उभारलेली सरदार पटेल यांची 182 मीटर उंचीची प्रतिमा ही जगातील सर्वात उंच प्रतिमा आहे. राम सुतार यांनी ही प्रतिमा डिझाइन केली आणि त्यांच्या स्टुडिओतून तिचे काम पूर्ण झाले.
महात्मा गांधी यांचे संसद भवनातील ध्यानमग्न अवस्थेतील शिल्प, तसेच जगभरात 350 हून अधिक ठिकाणी उभारलेले गांधीजींचे पुतळे.

हे ही वाचा>> मुंबईची खबर: सेंट्रल रेल्वेच्या 'या' स्थानकावर प्लॅटफॉर्मचा विस्तार होणार! आता, 15 डब्यांच्या लोकल ट्रेनमध्ये वाढ...

• छत्रपती शिवाजी महाराजांचे घोडेस्वार शिल्प
• मध्य प्रदेशातील गांधी सागर धरणावरील 45 फूट उंच चंबळ माता शिल्प
• डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांचे हैदराबाद टँक बंडवरील 125 फूट उंच शिल्प.

त्यांनी भारताबरोबरच परदेशातही अनेक शिल्पे साकारली असून, त्यांच्या कृतींनी भारतीय शिल्पकलेची जागतिक पातळीवर ओळख निर्माण केली.

पुरस्कार आणि सन्मान

• पद्मश्री (1999)
• पद्मभूषण (2016)
• टागोर पुरस्कार (2018)
• महाराष्ट्र भूषण (2024) – हा पुरस्कार त्यांच्या आजारपणामुळे महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी नोएडातील घरी जाऊन प्रदान केला होता.

राम सुतार यांच्या निधनाने शिल्पकलेतील एक युग संपले आहे. त्यांची शिल्पे पिढ्यानपिढ्या प्रेरणा देत राहतील.