काँग्रेस अध्यक्षपद निवडणूक: थरुर vs गेहलोत नाही, तर G-23 विरुद्ध गांधी परिवार?

काँग्रेसला गैर’गांधी’ अध्यक्ष मिळणार?

केरळमधील काँग्रेस खासदार शशी थरूर यांनी सोमवारी काँग्रेस अध्यक्षा सोनिया गांधी यांची भेट घेतली. यादरम्यान सोनिया गांधी यांनी शशी थरूर यांना सांगितले की, काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत त्या पूर्णपणे तटस्थ राहणार आहेत. यानंतरच अशोक गेहलोत अध्यक्षपदासाठी निवडणूक लढवणार असून 26 सप्टेंबरला उमेदवारी दाखल करणार असल्याची चर्चा जोर धरू लागली आहे. अशाप्रकारे शशी थरूर विरुद्ध अशोक गेहलोत ही नुसती राजकीय लढाई नसून जी-23 विरुद्ध गांधी कुटुंबातील जवळची लढत असेल?.

राहुल गांधींचा निवडणूक लढण्यास नकार

काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीच्या धामधुमीत राहुल गांधी यांनी ‘भारत जोडो यात्रे’अंतर्गत सुमारे 200 किमीचा प्रवास केला आहे. राहुल गांधी केरळहून पुढे जात आहेत. दिल्लीत काँग्रेस अध्यक्षपदासाठी राजकीय घडामोडी सुरू आहेत. काँग्रेसच्या अनेक राज्य कार्यकारणीने राहुल गांधींना पक्षाध्यक्ष बनवण्याच्या बाजूने ठराव पास केले आहेत, मात्र राहुल आपल्या भूमिकेवर ठाम आहेत. त्यांनी पुन्हा पक्षाध्यक्ष होण्याची इच्छा नसल्याचे म्हटले आहे.

शशी थरुर vs अशोक गेहलोत नाही, तर G-23 विरुद्ध गांधी परिवार?

गेल्या महिन्यात काँग्रेस अध्यक्षा सोनिया गांधी यांनी अशोक गेहलोत यांना विदेशात जाण्यापूर्वी पक्षाचे अध्यक्षपद स्वीकारण्याची विनंती केली होती. त्यावेळी अशोक गेहलोत यांनी मौन बाळगले होते, पण शशी थरूर यांनी निवडणूक लढवण्याचा इरादा व्यक्त केल्यानंतर त्यांनी होकार दिला आहे. काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत गेहलोत आणि शशी थरूर आमनेसामने असू शकतात. गेहलोत हे गांधी घराण्याचे जवळचे नेते मानले जातात, तर शशी थरूर जी-23 मध्ये सहभागी आहेत. अशाप्रकारे केवळ थरूर विरुद्ध गेहलोतच नाही तर जी-23 विरुद्ध गांधी कुटुंब अशी निवडणूक पाहायला मिळू शकते.

शशी थरूर हे देखील काँग्रेसचा एक प्रसिद्ध चेहरा आणि सुशिक्षित नेते आहेत. थरूर हे काँग्रेसमधील नेत्यांच्या G-23 गटामध्ये आहेत. G-23 गटाने 2020 मध्ये काँग्रेस अध्यक्षा सोनिया गांधी यांना पत्र लिहून पक्षात मोठे बदल आणि अध्यक्ष निवडीची मागणी केली होती. या गटातील प्रमुख चेहऱ्यांपैकी गुलाम नबी आझाद यांनी पक्षाला सोडचिठ्ठी दिली आहे, तर जितिन प्रसाद आणि कपिल सिब्बल यांनीही इतर पक्षात प्रवेश केला आहे.

त्याचवेळी शशी थरूर यांनी गेल्या महिन्यात एका मासिकात लेख लिहिला होता की, काँग्रेस अध्यक्षपदाची निवडणूक मुक्त आणि निष्पक्ष असावी. त्याचवेळी, काँग्रेसमधील सर्वोच्च निर्णय घेणारी समिती असलेल्या सीडब्ल्यूसीमध्ये पदांसाठी निवडणुका जाहीर कराव्यात, असेही सांगण्यात आले. याआधीही थरूर काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडीची मागणी करत आहेत.

अशोक गेहलोत काँग्रेसचे निष्ठावान नेते

राजस्थानचे मुख्यमंत्री अशोक गेहलोत यांची गणना काँग्रेसच्या तळागाळातील नेत्यांमध्ये आणि गांधी कुटुंबाच्या निकटवर्तीयांमध्ये केली जाते. त्यांना प्रदीर्घ राजकीय अनुभव आहे. युवक काँग्रेसमधून ते काँग्रेसमध्ये राष्ट्रीय सरचिटणीस (संघटन), तसेच राजस्थानचे तीन वेळा मुख्यमंत्री आणि अनेक वेळा प्रदेश काँग्रेस कमिटीचे अध्यक्ष राहिले आहेत. माजी पंतप्रधान इंदिरा गांधी ते राजीव गांधी यांच्यासोबत काम केलेल्या काँग्रेस नेत्यांपैकी अशोक गेहलोत हे एक आहेत. अशा प्रकारे गेहलोत यांची गणना गांधी घराण्याच्या निष्ठावान नेत्यांमध्ये केली जाते.

20 वर्षांनंतर काँग्रेस अध्यक्षपदाची निवडणूक

2001 मध्ये काँग्रेस अध्यक्षपदासाठी निवडणूक झाली होती, ज्यामध्ये सोनिया गांधी निवडणूक रिंगणात उतरल्या होत्या, ज्यांच्या विरोधात जितेंद्र प्रसाद रिंगणात होते. काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीसाठी मतदान झाले, ज्यामध्ये सोनिया गांधी यांना 7,448 मते मिळाली, तर जितेंद्र प्रसाद यांना केवळ 94 मते मिळाली. आता दोन दशकांनंतर पुन्हा एकदा काँग्रेस अध्यक्षपदासाठी निवडणूक होत असून, त्यात गेहलोत आणि थरूर आमने-सामने येणार आहेत.

काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत 9 हजार 100 मतदार

काँग्रेस अध्यक्षपदाच्या निवडणुकीत पक्षाचे एकूण 9 हजार 100 मतदार सहभागी होणार आहेत. G-23 चे सदस्य असलेले शशी थरूर गांधी घराण्याच्या अत्यंत जवळचे मानले जाणारे अशोक गेहलोत यांच्यासमोर कोणते आव्हान उभे करू शकतील? काँग्रेसमध्ये गांधी कुटुंबाची पकड अजूनही मजबूत आहे, परिणामी देशातील आठ राज्यांच्या काँग्रेस युनिटने राहुल गांधींना अध्यक्ष करण्याची मागणी करणारा ठराव मंजूर केला आहे. याशिवाय उत्तर प्रदेश, बिहार, पश्चिम बंगाल, महाराष्ट्र आणि तामिळनाडू या राज्यांमध्ये काँग्रेस अध्यक्षपदासाठी सर्वाधिक मताधिक्य असलेल्या पक्ष संघटनेवर मजबूत पकड आहे.