Personal Finance: कठीण काळात सर्वात मोठा आधार म्हणजे तुमचा आपत्कालीन फंड, पण नेमका ठेवायचा कुठे?

आपत्कालीन फंड किती असावा?

आर्थिक नियोजकांचा असा विश्वास आहे की, बहुतेक लोकांसाठी 3 ते 6 महिन्यांच्या खर्चाइतका फंड पुरेसा आहे. परंतु ज्यांचे निश्चित उत्पन्न नाही किंवा ज्यांचे स्वयंरोजगार आहे त्यांनी 9 ते 12 महिन्यांचा फंड जवळ ठेवावा. फंडचा आकार ठरवताना, उत्पन्नाची स्थिरता, कौटुंबिक गरजा आणि आरोग्य विमा हे लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे.

कोणते खर्च कव्हर करावेत?

या निधीतून तुमचे आवश्यक खर्च आणि कर्जाचे हप्ते (EMI) कव्हर करावेत. त्यात भाडे, रेशन, वीज-पाणी, औषध-उपचार आणि कर्जाचे हप्ते समाविष्ट असले पाहिजेत. तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की, त्यात छंद किंवा लक्झरी खर्च समाविष्ट करण्याची आवश्यकता नाही, परंतु थोडासा अतिरिक्त फंड ठेवणेही चांगले.

आपत्कालीन फंड कुठे ठेवावा?

आपत्कालीन फंडचा सर्वात मोठा नियम म्हणजे - सुरक्षितता आणि सहज पैसे काढण्याची सुविधा.

• बचत खाते आणि एफडी(Saving Account and FD): पैसे सहज उपलब्ध असतात परंतु परतावा कमी असतो (2-3 टक्के)
• लिक्विड आणि अल्ट्रा शॉर्ट ड्यूरेशन म्युच्युअल फंड (Liquid and Ultra Short Duration Mutual Fund):  चांगला पर्याय, 5-7 टक्के पर्यंत परतावा आणि तात्काळ (T+1) पैसे काढण्याची सुविधा.
• आर्बिट्रेज फंड (Arbitrage Fund): कर लाभ देतात परंतु परतावा 4-5 टक्क्यांपर्यंत मर्यादित असू शकतो.

तज्ज्ञांचा सल्ला आहे की, आपत्कालीन फंड कधीही शेअर बाजारात किंवा दीर्घकालीन गुंतवणुकीत गुंतवू नये कारण गरजेच्या वेळी पैसे अडकू शकतात.