Personal Finance: PAN-आधारमुळे फ्रॉडचा धोका, तुमच्या नावावर Loan काढलेलं असेल तर? घाबरू नका, फक्त…

फ्रॉडचे संकेत:

• अचानक लोन किंवा ईएमआयचे मेसेज येणे.
• रिकव्हरी एजंटचे कॉल येणे.
• क्रेडिट स्कोअरमध्ये अनपेक्षित घट होणे.

घोटाळेबाज फक्त मूलभूत माहिती जसे की, पॅन आणि आधार वापरून अनधिकृत लोन अर्ज करतात. अशावेळी तुम्ही शांत राहून त्वरित आणि योग्य पावले उचलल्यास क्रेडिट स्कोअर आणि आर्थिक भविष्याचे नुकसान टाळता येते.

Fraud झाल्यास काय करावे?

1. लोनची खातरजमा करा: सर्व प्रमुख क्रेडिट ब्युरो (जसे CIBIL, Equifax, Experian इ.) कडून क्रेडिट रिपोर्ट घ्या. यात लोनची तपशीलवार माहिती मिळेल – लेंडरचे नाव, अकाउंट नंबर, तारीख आणि थकबाकी. हे पुरावा म्हणून महत्त्वाचे आहे. (काही लेंडर्स फक्त काही ब्युरोला रिपोर्ट करतात, म्हणून सर्व रिपोर्ट तपासा.)

2. लेंडरशी संपर्क साधा: लेंडरच्या अधिकृत तक्रार ईमेलवर लिखित तक्रार करा. सांगा की हे लोन अनधिकृत आहे आणि ओळखीचा गैरवापर झाला आहे. त्यांच्या KYC प्रक्रियेची माहिती मागा आणि अकाउंट 'फ्रॉड' आणि 'डिस्प्यूट' म्हणून मार्क करावे अशी विनंती करा. सर्व संवाद लिखित ठेवा आणि तक्रार नंबर घ्या.

3. सायबर क्राइम तक्रार आणि FIR दाखल करा: सायबर क्राइम पोर्टल (cybercrime.gov.in) वर रिपोर्ट करा आणि स्थानिक पोलीस स्टेशनात FIR किंवा लिखित तक्रार दाखल करा (लोनची रक्कम कितीही असो). हे कायदेशीर संरक्षण देते आणि रिकव्हरीच्या दबावापासून वाचवते. बँक, NBFC आणि क्रेडिट ब्युरो हे गंभीरपणे घेतात.

4. क्रेडिट ब्युरोमध्ये डिस्प्यूट कराः ज्या ब्युरोमध्ये लोन दिसत आहे, तिथे औपचारिक डिस्प्यूट करा. लेंडर आणि पोलीसांच्या कागदपत्रांची जोड द्या. तपास पूर्ण होईपर्यंत अकाउंट 'डिस्प्यूट' म्हणून दाखवावे अशी विनंती करा. फ्रॉड सिद्ध झाल्यास ते काढून टाकले जाईल आणि क्रेडिट स्कोअर पूर्ववत होईल.

5. आधार लॉक करा आणि ओळख सुरक्षित करा: UIDAI वेबसाइटवर बायोमेट्रिक लॉक करा, जेणेकरून अनधिकृत स्कॅन होणार नाही. आधार ऑथेंटिकेशन हिस्ट्री तपासा. शक्य तिथे मास्क्ड आधार वापरा. पॅन लॉक करता येत नाही, म्हणून त्याची शेअरिंग काळजीपूर्वक करा.

6. तुमच्या बँकला कळवा: मुख्य बँकेला ओळखीच्या गैरवापराची माहिती द्या आणि प्रोफाइलवर नोट घालण्याची विनंती करा, जेणेकरून भविष्यात अतिरिक्त सतर्कता घेतली जाईल. एसएमएस आणि ईमेल अलर्ट तपासत राहा, कारण डेटा लीकनंतर पुन्हा प्रयत्न होऊ शकतात.

7. लेंडर विलंब करत असेल तर एस्केलेट करा: रिकव्हरी कॉल थांबवत नसतील किंवा तपास होत नसेल तर लेंडरच्या अंतर्गत एस्केलेशन प्रक्रियेचा वापर करा. गरज पडल्यास RBI च्या तक्रार प्लॅटफॉर्म (sachet.rbi.org.in) किंवा संबंधित ओम्बड्समनकडे जा. वेळेवर तक्रार, पुरावा आणि संधी दिल्याचे दाखवा.

बचावाचे उपाय

- नियमितपणे क्रेडिट रिपोर्ट तपासा आणि क्रेडिट मॉनिटरिंग अलर्ट सुरू करा.
- पॅन आणि आधारला बँकिंग पासवर्डसारखे वागवा: कमीत कमी शेअर करा आणि साठवा.
- डिजिटल युगात ओळखीची सुरक्षा हाच सर्वोत्तम संरक्षण आहे.
- समस्या सुटल्यानंतरही सतत सावध राहा. रिपोर्ट तपासत राहा आणि संवेदनशील माहिती शेअरिंग मर्यादित ठेवा.