पैसा-पाणी: TATA ग्रुपमध्ये एवढं भांडण का होत आहे?
रतन टाटा यांच्या निधनानंतर टाटा ग्रुपमध्ये आता सारं काही आलबेल नाही. कारण आता टाटा समूहात मोठा संघर्ष निर्माण झाला आहे. जाणून घेऊया याचविषयी पैसा-पाणी या विशेष ब्लॉगमधून.
ADVERTISEMENT
बाजारमूल्यानुसार टाटा समूह (Tata Group) हा देशातील सर्वात मोठा उद्योग समूह आहे. त्यांच्या शेअर्सची किंमत सध्या ₹26 लाख कोटी आहे. पण या समूहातील संघर्ष इतका वाढला आहे की अक्षरश: सरकारला हस्तक्षेप करावा लागला. तथापि, असे दिसते की हा वाद सहजासहजी सुटणार नाही, कारण टाटा सन्सच्या 18% शेअर्स असलेल्या मिस्त्री कुटुंबाने आता उघडपणे IPO आणण्याची मागणी केली आहे.
टाटा ग्रुपमध्ये नेमका वाद काय?
प्रथम, हे समजून घ्या की, टाटा कुटुंब हे टाटा समूहाचे मालक नाही. जसं की, अंबानी आणि अदानी कुटुंबांप्रमाणे जे त्यांच्या संबंधित समूहाचे सर्वात मोठे शेअरहोल्डर आहेत. टाटा समूहाच्या स्टॉक एक्स्चेंजमध्ये सूचीबद्ध 29 कंपन्या आहेत. टाटा सन्स या सर्वांचे प्रवर्तक (प्रमोटर) आहे. टाटा सन्समध्ये टाटा ट्रस्टचे 66% शेअर्स आहेत. हे ट्रस्ट टाटा सन्सच्या डिव्हिडंटने रुग्णालये, शैक्षणिक संस्था आणि इतर सामाजिक संस्था चालवते. या मॉडेलमुळे टाटा समूहाला इतर समूहांमध्ये ज्या पद्धतीने संघर्ष होतात त्यापासून बचाव करत आलं आहे. टाटा कुटुंबाकडे 3% शेअर्स आहेत, तर मिस्त्री कुटुंबाकडे 18% शेअर्स आहेत.
टाटा सन्स ही एक खाजगी कंपनी आहे आणि हा संपूर्ण वाद त्यांच्या आयपीओबद्दल म्हणजेच शेअर बाजारात सूचीबद्ध होण्याबद्दल आहे. हा वाद टाटा ट्रस्टपासून सुरू झाला. रतन टाटा यांच्या निधनानंतर नोएल टाटा अध्यक्ष बनले. नोएल हे रतन यांचे सावत्र भाऊ आहेत. ट्रस्ट टाटा सन्सच्या बोर्डात तीन सदस्य पाठवते. या ट्रस्टचे दोन गट झाले आहेत. नोएल यांच्यासोबत माजी आयएएस अधिकारी विजय सिंह आणि टीव्हीएसचे वेणू श्रीनिवासन आहेत.
तर दुसऱ्या गटात मेहिल मिस्रीसह चार सदस्य आहेत. विजय सिंग यांना टाटा सन्सच्या बोर्डात पुन्हा बसवण्याचा प्रस्ताव दुसऱ्या गटाने त्यांच्या वयाचे कारण देत नाकारला. ते 77 वर्षांचे आहेत. दुसऱ्या गटाचा दावा आहे की, त्यांना टाटा सन्सच्या कामकाजाची माहिती दिली जात नाही. ते पारदर्शकतेची मागणी करत आहेत आणि अप्रत्यक्षपणे टाटा सन्ससाठी आयपीओची मागणी करत आहेत. मेहिल मिस्री हे टाटा सन्सच्या 18% मालकीच्या मिस्री कुटुंबाचे नातेवाईक आहेत. तथापि, रतन टाटा यांनीच मेहिलला ट्रस्टमध्ये आणले होते.
हे वाचलं का?
