Surat Diamond Bourse: गुजराती व्यापाऱ्यांचा मुंबईला प्रचंड मोठा धक्का, ‘हिरा’ व्यापार हिरावला!

वर्षानुवर्षे सुरत शहराला डायमंड सिटी म्हटले जाते. सुरत शहरातील हिरे कारखान्यांमध्ये पैलू पाडलेले हिरे देशातील आणि जगातील विविध देशांमध्ये निर्यात केले जातात. या हिऱ्यांचा व्यवसाय लाखो लोकांना रोजगार देतो. सुरतच्या हिरे कारखान्यांमध्ये पैलू पाडलेले हिरे जगातील विविध देशांमध्ये पाठवण्यासाठी मुंबईचा वापर केला जातो. मुंबईत आंतरराष्ट्रीय विमानतळ असल्यामुळे सुरतच्या हिरे व्यापाऱ्यांना मुंबईत स्वतंत्र कार्यालय सुरू करावे लागायचं. ज्याद्वारे सुरतमधील हिरे मुंबईतून जगातील विविध देशांमध्ये निर्यात केले जात होते.

या इमारतीत सर्व सुविधा उपलब्ध

मात्र, आता असे होणार नाही, कारण गुजरातमधील सुरत येथे बांधण्यात आलेल्या जगातील सर्वात मोठ्या डायमंड हब इमारतीमध्ये सुरतच्या हिरे व्यापाऱ्यांना आवश्यक असलेल्या सर्व सुविधा आहेत. त्यामुळेच आता मुंबईतून जगभरात हिऱ्यांचा व्यवसाय करणारे सुरतचे हिरे व्यापारी मुंबईतून आपला हिरा व्यवसाय बंद करून सुरतला स्थलांतरित होत आहेत.

हे ही वाचा >> gujarat election : रविंद्र जाडेजा बाळासाहेब ठाकरेंचा व्हिडीओ ट्विट करत म्हणाला, अभी टाइम है गुजरातीयों’

सुरत डायमंड असोसिएशनचे माजी अध्यक्ष आणि सूरत डायमंड बुर्सचे समिती सदस्य दिनेश नावडिया यांनी सांगितले की, सरकारने जाहीर केलेल्या सूरतच्या खजोद परिसरात ड्रीम सिटी प्रकल्पाच्या 67 लाख चौरस फूट जागेवर प्रत्येकी 14 मजल्यांचे 9 टॉवर्स बांधण्यात आले आहेत. या टॉवर्समध्ये विविध हिरे कंपन्यांची 4300 कार्यालये आहेत. इमारती तयार होण्यापूर्वीच ही कार्यालये हिरे व्यापाऱ्यांनी विकत घेतली होती. हा सुरत डायमंड बुर्स अंदाजे 3400 कोटी रुपये खर्चून तयार करण्यात आली आहेत. सुरत आणि मुंबईतील हिरे व्यापाऱ्यांना एकाच छताखाली आणता यावे म्हणून हिरे व्यापाऱ्यांनी बाजारभावापेक्षा जास्त किंमत देऊन सरकारकडून येथे जमिनी खरेदी केल्या होत्या.

उद्योगपती मुंबई सोडून सुरतला स्थलांतरित

दिनेश नावडिया म्हणाले की, आतापर्यंत जगातील विविध देशांमध्ये हिरे पाठवण्यासाठी सुरतच्या व्यावसायिकांना मुंबईत स्वतंत्र कार्यालयीन कर्मचारी ठेवावे लागत होते, कार्यालय उघडावे लागत होते आणि आंतरराष्ट्रीय विमानतळामुळे त्यांना मुंबईतूनच व्यवसाय करावा लागत होता. पण आता सुरत डायमंड बुर्समध्ये हिरे व्यापाऱ्यांना आवश्यक असलेल्या सर्व सुविधा आहेत. जगातील सर्वात मोठे कस्टम हाउस तयार आहे. आता सुरत विमानतळावरून आंतरराष्ट्रीय उड्डाणेही सुरू होणार असून, त्यामुळे आता सुरतचे हिरे व्यापारी मुंबईऐवजी सुरतमधून जगभरातील हिऱ्यांचा व्यवसाय करू शकणार आहेत.

दिनेश नावडिया यांनी सांगितले की, सुरत डायमंड बुर्स सुरू झाल्यामुळे सुरतच्या रिअल इस्टेटलाही मोठा फायदा झाला आहे, कारण मुंबईतून स्थलांतरित होणाऱ्या लोकांना नवीन घराची गरज आहे, त्यामुळे लोक त्यांची घरे खरेदी करत आहेत. याशिवाय शाळा-महाविद्यालयांमधील विद्यार्थ्यांची संख्याही वाढत आहे. शॉपिंग मॉल्समध्ये खरेदी करणाऱ्यांची संख्या वाढत आहे. सूरत डायमंड बुर्स सुरू झाल्यामुळे सुरतच्या प्रत्येक भागातील लोकांना फायदा होईल. याशिवाय जवळपास 1 लाख लोकांना एकाच छताखाली रोजगारही मिळणार आहे. सूरत डायमंड बाजार उघडल्यानंतर, मुंबईतील हिरे व्यवसायाशी संबंधित सुमारे 1000 कार्यालये कायमची बंद होतील. पण यामुळे मुंबईसह महाराष्ट्र सरकारचेही कोट्यवधी रुपयांचे नुकसान होणार आहे.

आता कॉर्पोरेट ऑफिस सुरतमध्येही

सुरतचे मोठे हिरे व्यापारी वल्लभभाई लखानी, ज्यांनी आपला व्यवसाय पूर्णपणे मुंबईतून स्थलांतरित केला आहे, ते किरण डायमंड एक्सपोर्ट या नावाने देशात आणि जगात हिऱ्यांचा व्यवसाय करतात. वल्लभभाई लखानी यांनी आपले हिरे जगातील देशांना पाठवण्यासाठी गेल्या 30 वर्षांपासून मुंबईत कार्यालय उघडले होते. त्यांच्या कार्यालयात सुमारे 2500 लोकांचा कर्मचारी होते. पण सुरतमध्ये आंतरराष्ट्रीय विमानतळ नसल्यामुळे सुरतच्या हिरे व्यापाऱ्यांना परदेशात हिरे पाठवण्यासाठी मुंबईशिवाय दुसरा पर्याय नव्हता.

हे ही वाचा >> Mulund : ‘…तर गालावर वळ उठतील’, राज ठाकरे कडाडले; शिंदे सरकारलाही सुनावलं

किरण (जेम्स) एक्सपोर्ट संचालक वल्लभ लखानी यांनी सांगितले की, ते मूळचे भावनगरचे आहेत. 1980 मध्ये व्यवसायानिमित्त ते मुंबईला आले आणि तिथे हिऱ्यांची कंपनी सुरू केली. भारत डायमंड बुर्सचे मुख्यालय वांद्रे कुर्ला कॉम्प्लेक्स, मुंबई येथे होते. त्यांनी 1997 मध्ये सुरतमध्ये व्यवसाय सुरू केला. किरण जेम्सची वार्षिक उलाढाल सुमारे 17,000 कोटी रुपयांची आहे, तर आणखी एक ज्वेलरी कंपनी आहे ज्याची उलाढाल सुमारे 3,000 कोटी रुपये आहे. एकूणच त्यांच्या कंपन्यांची उलाढाल 3000 कोटी रुपयांची आहे.

सुरतला परतत आहेत व्यापारी

वल्लभभाई लखानी यांनी सांगितले की, त्यांनी आपला व्यवसाय मुंबईतून पूर्णपणे बंद केला आहे आणि तो सुरतला हलवला आहे. त्यांच्या कार्यालयातील कर्मचाऱ्यांच्या निवासासाठी त्यांनी सध्या विविध इमारतींमध्ये 1200 फ्लॅट बांधले आहेत. सुरत डायमंड बुर्सचे औपचारिक उद्घाटन होताच कंपनीने बांधलेल्या घरांमध्ये कर्मचारी राहू लागतील. कर्मचार्‍यांसाठी बांधलेल्या घरांमध्ये सर्व घरगुती वस्तू उपलब्ध करून देण्यात आल्या आहेत. मुंबईतील कार्यालयात फक्त 100 कर्मचारी गुजराती आहेत, बाकीचे कर्मचारी महाराष्ट्र आणि इतर राज्यातील आहेत. बहुतांश कर्मचाऱ्यांनी सुरतला येण्यास होकार दिला आहे.