10th Result Best of 5: दहावीचा निकाल.. 'बेस्ट ऑफ 5' म्हणजे नेमकं काय? गोंधळू नका सोप्प्या भाषेत समजून घ्या

'बेस्ट ऑफ 5' म्हणजे काय?

एसएससी आणि सीबीएसई बोर्डाच्या दहावीच्या परीक्षेत विद्यार्थ्यांना एकूण सहा विषय असतात: पाच मुख्य विषय आणि एक अतिरिक्त (व्होकेशनल किंवा पर्यायी) विषय. 'बेस्ट ऑफ 5' पद्धतीनुसार, अंतिम निकालाची टक्केवारी काढताना फक्त सर्वोत्तम गुण मिळालेल्या पाच विषयांचा विचार केला जातो.

हे ही वाचा>> CBSE Board 10th Result: CBSE बोर्डाचा दहावीचा निकाल जाहीर, पाहा महाराष्ट्रात किती विद्यार्थी झाले पास?

म्हणजेच, जर एखाद्या विद्यार्थ्याला सहा विषयांपैकी एखाद्या विषयात कमी गुण मिळाले, तर तो विषय वगळून उरलेल्या पाच विषयांच्या गुणांची सरासरी काढली जाते. यामुळे विद्यार्थ्यांची एकूण टक्केवारी वाढण्यास मदत होते आणि त्यांच्यावरील ताण कमी होतो.

उदाहरणार्थ, समजा एखाद्या विद्यार्थ्याला खालीलप्रमाणे गुण मिळाले:

• गणित: 85/100
• विज्ञान: 90/100
• सामाजिक शास्त्र: 88/100
• इंग्रजी: 92/100
• हिंदी: 78/100
• अतिरिक्त विषय (उदा. माहिती तंत्रज्ञान): 65/100

या प्रकरणात, 'बेस्ट ऑफ 5' पद्धतीनुसार सर्वात कमी गुण मिळालेला विषय (माहिती तंत्रज्ञान - 65) वगळला जाईल. त्यानंतर फक्त उरलेल्या पाच विषयांचे गुण (85 + 90 + 88 + 92 + 78 = 433) जोडले जातील. एकूण 500 गुणांपैकी 433 गुण मिळाले, म्हणजेच या विद्यार्थ्याची टक्केवारी 86.6% असेल. जर सर्व सहा विषयांचा विचार केला असता, तर टक्केवारी 83% इतकीच आली असती.

हे ही वाचा>> Maharashtra SSC Result 2025: 10 वीचा ऑनलाइन निकाल जाहीर, mahresult.nic.in वर पाहा तुमची मार्कशीट

या पद्धतीचा उद्देश काय?

या पद्धतीचा मुख्य उद्देश विद्यार्थ्यांवरील शैक्षणिक दबाव कमी करणे हा आहे. अनेक विद्यार्थी वेगवेगळ्या विषयांमध्ये वेगवेगळ्या पातळीवर कामगिरी करतात. एखाद्या विषयात कमी गुण मिळाल्याने त्यांच्या एकूण टक्केवारीवर मोठा परिणाम होऊ नये, यासाठी ही पद्धत लागू करण्यात आली आहे. 

याशिवाय, विद्यार्थ्यांना त्यांच्या आवडीच्या क्षेत्रात लक्ष केंद्रित करण्यासाठी प्रोत्साहन देणे हाही यामागचा हेतू आहे. 2024-25 शैक्षणिक सत्रापासून सीबीएसईने 'रिलेटिव्ह ग्रेडिंग सिस्टम' देखील लागू केली आहे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांमधील अनावश्यक स्पर्धा कमी होण्यास मदत होईल.

यंदाच्या निकालात 'बेस्ट ऑफ 5' चा प्रभाव

'बेस्ट ऑफ 5' पद्धतीमुळे अनेक विद्यार्थ्यांना उत्तीर्ण होण्याची संधी मिळाली आहे, कारण त्यांच्या सर्वात कमी गुणांच्या विषयाचा अंतिम टक्केवारीवर परिणाम होत नाही. विशेषतः, ज्या विद्यार्थ्यांनी अतिरिक्त विषयात कमी गुण मिळवले, त्यांना या पद्धतीचा थेट फायदा होतो.

पालक आणि विद्यार्थ्यांचे मत

या पद्धतीबद्दल पालक आणि विद्यार्थ्यांमध्ये संमिश्र प्रतिक्रिया आहेत. काही पालकांचे म्हणणे आहे की, ही पद्धत विद्यार्थ्यांना कमी मेहनत करण्यासाठी प्रोत्साहन देते, कारण त्यांना माहिती आहे की सर्वात कमी गुणांचा विषय वगळला जाईल. मात्र, बहुतांश विद्यार्थी आणि शिक्षकांचे मत आहे की, ही पद्धत तणाव कमी करते आणि विद्यार्थ्यांना त्यांच्या बलस्थानांवर लक्ष केंद्रित करण्याची संधी देते. 

'बेस्ट ऑफ 5' चे फायदे आणि तोटे

फायदे:

तणाव कमी होतो: कमी गुण मिळालेल्या विषयाचा अंतिम निकालावर परिणाम होत नाही, त्यामुळे विद्यार्थ्यांचा तणाव कमी होतो.

टक्केवारी वाढते: सर्वोत्तम पाच विषयांचा विचार केल्याने एकूण टक्केवारी सुधारते.

लवचिकता: विद्यार्थी त्यांच्या आवडीच्या विषयांवर अधिक लक्ष केंद्रित करू शकतात.

तोटे:

काही विषयांकडे दुर्लक्ष: काही विद्यार्थी अतिरिक्त विषयाकडे दुर्लक्ष करू शकतात, ज्यामुळे त्यांचा सर्वांगीण विकास थांबू शकतो.

समानतेचा अभाव: सर्वच बोर्डांमध्ये ही पद्धत लागू नसल्याने, काही ठिकाणी असमानता निर्माण होऊ शकते.

SSC चा निकाल या वेबसाइटवर पाहा

1. https://results.digilocker.gov.in
2. https://sscresult.mahahsscboard.in  
3. http://sscresult.mkcl.org
4. https://results.targetpublications.org
5. https://results.navneet.com
6. https://www.indiatoday.in/education-today/results
7. https://www.aajtak.in/education/board-exam-results

CBSE चा निकाल कुठे पाहाल

सीबीएसईने दहावीचा निकाल डिजिलॉकर, उमंग अॅप आणि अधिकृत वेबसाइट्स (cbseresults.nic.in, cbse.gov.in) वर उपलब्ध करून दिला आहे. विद्यार्थ्यांना त्यांचा रोल नंबर, शाळेचा क्रमांक आणि अॅडमिट कार्ड आयडी वापरून निकाल तपासता येईल. डिजिलॉकरवर मार्कशीट डाउनलोड करण्यासाठी शाळेकडून मिळालेले 6-अंकी अॅक्सेस पिन आवश्यक आहे.