उद्धव ठाकरेंचं राजकीय भविष्य आता मुंबईकरांच्या हातात, BMC निवडणुकीत पराभव झाला तर…

BMC ही आशियातील सर्वात श्रीमंत महानगरपालिका मानली जाते. 2025-26 साठीचा तिचा अंदाजित बजेट सुमारे 74,427 कोटी रुपये आहे. जो भारतातील अनेक छोट्या राज्यांच्या बजेटपेक्षा जास्त आहे. हे आर्थिक बलस्थान शिवसेना UBT संघटनेच्या नेटवर्कला आणि निवडणूक यंत्रणेला मजबुती देतो. बीएमसी गमावली तर पक्षाची आर्थिक आणि संघटनात्मक ताकद कमकुवत होईल, ज्यामुळे ठाकरे कुटुंबाचा राजकीय वारसा आणि मुंबईतील मराठी अस्मितेचे राजकारण याला मोठा धक्का बसेल.

राजकीय पार्श्वभूमी आणि आव्हाने

2022 मध्ये एकनाथ शिंदे यांच्या बंडानंतर शिवसेनेचे दोन तुकडे झाले. शिंदे यांनी भाजपसोबत मिळून सरकार स्थापन केले आणि निवडणूक आयोगाने शिंदे गटालाच 'शिवसेना' नाव आणि 'धनुष्यबाण' चिन्ह दिले. मुंबईतील अनेक नेते उद्धव यांच्यासोबत राहिले, पण 2024 च्या विधानसभा निवडणुकीत महायुती (भाजप-शिंदे-अजित पवार एनसीपी) ने प्रचंड विजय मिळवला. यामुळे उद्धव यांचा मुंबईतील आधार कमकुवत झाला.

2017 च्या बीएमसी निवडणुकीत शिवसेनेने (अविभाजित) 84 जागा जिंकल्या होत्या, तर भाजपने 82. तेव्हा दोन्ही पक्ष स्वतंत्र लढले होते. आता भाजपचे लक्ष 150 पेक्षा जास्त जागा जिंकण्यावर आहे. महायुती एकत्र लढत असून, शिंदे गट आणि भाजपमध्ये जागावाटपावर चर्चा सुरू आहेत.

उद्धव ठाकरे यांच्यासमोर मोठी आव्हाने आहेत. 2017 च्या निवडणुकीत शिवसेनेच्या तिकीटावर निवडून आलेले अनेक नगरसेवक आता शिंदे गटात गेले आहेत, त्यामुळे ठाकरेंना अर्ध्या जागांवर नवे चेहरे उतरवावे लागतील. विधानसभेतील पराभवानंतर पक्षाचं मनोबल कमकुवत आहे आणि मुंबईतील मराठी मतदारांना एकत्र ठेवणे कठीण आहे.

ठाकरे बंधूंची एकजूट: राज ठाकरेंचा साथ

या संकटात उद्धव ठाकरे यांनी चुलत भाऊ राज ठाकरे यांच्या महाराष्ट्र नवनिर्माण सेनेसोबत (एमएनएस) युतीची तयारी केली आहे. दोन्ही ठाकरे बंधू दशकभरापासून राजकीय विरोधक होते, पण आता बाळासाहेब ठाकरे यांच्या वारशाला वाचवण्यासाठी एकत्र आले आहेत. युतीची औपचारिक घोषणा लवकरच होईल आणि मुंबईसह पुणे, नाशिक, ठाणे आदी नगरपालिकांमध्ये शिवसेना UBT आणि मनसे एकत्र लढू शकतात.

दरम्यान, ही निवडणूक मराठी अस्मिता आणि मुंबईच्या हितांचा मुद्दा याभोवतीच फिरणार आहे.

महायुतीची रणनीती आणि भाजपचे लक्ष्य

भाजप आणि शिंदे गट मुंबईवर पूर्ण वर्चस्व प्रस्थापित करू पाहत आहेत. देवेंद्र फडणवीस-शिंदे जोडी उद्धव यांचा मुंबईतील शेवटचा किल्ला ताब्यात घेण्यासाठी आक्रमक आहेत.

मुंबई महापालिकेसह 29 महानगरपालिकांच्या निवडणुका 15 जानेवारीला होतील, तर मतमोजणी 16 जानेवारीला. बीएमसीत 227 जागा आहेत, बहुमतासाठी 114 आवश्यक आहेत. महापौर निवडण्यासाठी बहुमत महत्त्वाचे आहे.

उद्धव ठाकरे यांच्यासाठी ही निवडणूक फक्त सत्ता नव्हे, तर ठाकरे कुटुंबाच्या राजकीय अस्तित्वाची लढत आहे. जिंकले तर 2029 च्या विधानसभा निवडणुकीसाठी पाया मजबूत होईल, पण या निवडणुकीत त्यांचा पराभव झाला तर पक्षाची आर्थिक आणि राजकीय ताकद संपुष्टात येईल. अशावेळी मुंबईकर कोणाला साथ देणार, हे पाहणे उत्सुकतेचे ठरेल. 'ठाकरे बंधू' विरुद्ध 'फडणवीस-शिंदे' जोडीची ही लढत महाराष्ट्राच्या राजकारणाला नवे वळण देऊ शकते.