उल्हासनगर महापालिका : 2017 मध्ये कलानी गट ठरलेला किंगमेकर, आता श्रीकांत शिदेंचे नवे समीकरण, कोण मारणार बाजी?

2017 ची निवडणूक आणि सत्तांतर

2017 मध्ये झालेल्या महापालिका निवडणुकीत शिवसेना आणि भाजप आमनेसामने होते. त्यावेळी कलानी गट भाजपसोबत गेल्यामुळे सुरुवातीची अडीच वर्षे भाजपकडे महापौर पद राहिले. मात्र नंतर कलानी गटाने भाजपची साथ सोडून शिवसेनेशी हातमिळवणी केल्याने पुढील अडीच वर्षे शिवसेनेची सत्ता प्रस्थापित झाली. 2017 पूर्वी उल्हासनगरमध्ये शिवसेना-भाजपची सत्ता होती आणि दोन्ही पक्षांमध्ये समन्वय होता. मात्र मुंबई, ठाणे आणि नाशिक महापालिकांमध्ये परस्परविरोधी लढत असल्याने उल्हासनगरमध्येही दोन्ही पक्ष वेगळे झाले. त्या काळात शहराची जबाबदारी तत्कालीन राज्यमंत्री रविंद्र चव्हाण आणि श्वेता शालिनी यांच्याकडे होती. भाजपची एकहाती सत्ता स्थापन करण्याच्या प्रयत्नातून कलानी कुटुंबाशी युती करण्यात आली आणि भाजपचे 32 नगरसेवक निवडून आले. त्यावेळी शिवसेनेचे 25, साई पक्षाचे 11, राष्ट्रवादी काँग्रेसचे 4, आरपीआयचे 3, काँग्रेसचा 1, भारिप बहुजन महासंघाचा 1, पीआरपीचा 1 आणि 1 अपक्ष नगरसेवक निवडून आला होता.

उल्हासनगर महापालिकेत आरक्षण आणि प्रभाग रचना

उल्हासनगर महानगरपालिकेत एकूण सदस्यांची संख्या 78 इतकी आहे. ही निवडणूक बहु सदस्य प्रभाग पद्धतीनुसार होणार असून त्यात एकूण प्रभागांची संख्या 20 असून तीन सदस्यीय प्रभाग 2 व चार सदस्यीय 18 प्रभाग आहेत. 78 जागापैकी 13 जागा अनुसूचित जाती, 1 जागा अनुसूचित जमाती, 21 जागा नागरिकांचा मागासवर्ग प्रवर्ग, 42 जागा सर्वसाधारण असून त्यापैकी 20 जागा महिलांसाठी आरक्षित आहे. या महिलांसाठी आरक्षित जागांपैकी 7 जागा अनुसूचित जाती (महिला), 1 जागा अनुसूचित जमाती (महिला), 11 नागरिकांचा मागासवर्ग प्रवर्ग (महिला) आणि 20 सर्वसाधारण (महिला) जागांसाठी आरक्षण सोडत काढण्यात आली.

महापौर पदाचा संघर्ष

पहिल्या अडीच वर्षांच्या कालावधीत भाजपकडून मीना आयलानी महापौर झाल्या, तर उर्वरित सव्वा वर्षासाठी पंचम कालानी यांनी महापौर पद भूषवले. 2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत पंचम कालानी किंवा राष्ट्रवादी काँग्रेसच्या आमदार ज्योती कलानी यांना भाजपकडून उमेदवारी मिळेल, असा विश्वास होता. मात्र ऐनवेळी भाजपने कुमार आयलानी यांनाच तिकीट दिल्याने कलानी गट नाराज झाला. याच नाराजीचा परिणाम म्हणून 2019 मधील महापौर निवडणुकीत कलानी गटातील नऊ नगरसेवकांनी भाजपविरोधात भूमिका घेत शिवसेनेच्या लिलाबाई आशान यांना महापौर बनवले.

उल्हासनगर महानगरपालिकेचा प्रवास

उल्हासनगर शहराची पायाभरणी 1949 साली झाली. भारत-पाकिस्तान फाळणीनंतर सिंधी हिंदू निर्वासितांसाठी कल्याण परिसरात हे शहर विकसित झाले आणि त्याला ‘उल्हासनगर’ हे नाव देण्यात आले. 1 ऑक्टोबर 1960 रोजी उल्हासनगर नगरपालिकेची स्थापना झाली. पुढे शहराचा विस्तार आणि लोकसंख्येचा वाढता आलेख पाहता 20 ऑक्टोबर 1996 रोजी उल्हासनगरचे महानगरपालिकेत रूपांतर करण्यात आले. अर्जुन के. बल्लानी हे पहिले नगरपालिका प्रमुख होते, तर महानगरपालिका स्थापन झाल्यानंतर गणेश चौधरी हे पहिले महापौर बनले.

सध्याच्या राजकीय घडामोडी

राज्यातील महानगरपालिका निवडणुकांचे बिगुल वाजल्यानंतर उल्हासनगरमध्येही राजकीय वातावरण चांगलेच तापले आहे. भाजप  स्वतंत्रपणे मैदानात उतरणार असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. शिवसेनेकडून मात्र महायुतीचा महापौर बसणारच, असा दावा केला जात होता. दरम्यान, ओमी कलानी टीमने शिवसेनेसोबत युती केल्याचे जाहीर केले आहे. मात्र भाजपसोबत कोणतीही आघाडी नसल्याचे कलानी टीमकडून स्पष्ट करण्यात आले आहे. सध्याच्या घडीला निवडणुकीपूर्वीच शिवसेना, कलानी गट आणि साई पक्ष एकत्र आले असून त्यांनी भाजपसमोर आव्हान उभे केले आहे.

सध्याची ताकद आणि संभाव्य चित्र

 कल्याण लोकसभेचे खासदार श्रीकांत शिंदे यांनी शिवसेना, कलानी, साई पक्ष आणि इतर मिळून सुमारे 50 माजी नगरसेवकांचा गट एकत्र आणला आहे. दुसरीकडे भाजपकडे सध्या 20 ते 25 माजी नगरसेवकांची ताकद आहे. जर शिवसेना आणि भाजप एकत्र निवडणूक लढले, तर 70 हून अधिक अनुभवी नगरसेवक एका बाजूला जमा होतील. अशा स्थितीत प्रभावी विरोधक नसल्याने निवडणूक केवळ औपचारिक ठरण्याची शक्यता आहे. मात्र अशा युतीत भाजपला महापौर पद मिळणे कठीण ठरू शकते, त्यामुळे 2019 च्या पराभवाचा वचपा काढणे भाजपसाठी आव्हानात्मक ठरणार आहे.

उल्हासनगर महापालिका : पक्षीय बलाबल

एकूण नगरसेवक – 78

सत्ताधारी – शिवसेना

भाजप – 31

शिवसेना – 25

साई पक्ष – 12

राष्ट्रवादी काँग्रेस – 4

काँग्रेस – 1

आरपीआय – 2

भारिप – 1

पीआरपी – 1

अपक्ष – 1

इतर महत्त्वाच्या बातम्या 

मनसेकडून यशवंत किल्लेदारांना उमेदवारी, नाराज झालेल्या प्रकाश पाटणकरांनी थेट शिंदेंना गाठलं, AB फॉर्म मिळवला