Nagpur News : नागपूरात साजरा होणारा मारबत उत्सव आहे तरी काय?

आपल्या कृषीप्रधान देशात महाराष्ट्र आणि कर्नाटक ही अशी राज्ये आहेत जिथे शेतकऱ्यांचा मित्र म्हणवल्या जाणाऱ्या बैलांचा बैलपोळा सणाला सन्मान केला जातो. भारतीय परंपरेनुसार, मानवी जीवनाशी संबंधित पर्यावरणात नद्या, पर्वत, प्राणी आणि पक्षी यांचा समावेश होतो. त्यामुळे शेतकऱ्यांच्या कष्टात भागीदार असलेल्या बैलाप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी पोळा सण साजरा केला जातो.

…म्हणून अमित शाहांनी संभाजीनगर दौरा रद्द केला, अजित पवारांनी केला खुलासा

नागपुरात या दोन दिवसीय उत्सवाच्या दुसऱ्या दिवशी मारबत काढण्याची परंपरा आहे. यामध्ये काळी मारबत 1881 पासून तर पिवळी मारबत 1885 पासून काढण्यात येतात. हे दोन्ही मारबत मूर्ती स्वतंत्र प्रवासाला निघतात आणि प्रवासाच्या मध्यभागी हे दोन्ही प्रवास एकत्र येऊन भविष्याचा मार्ग ठरवतात. यावेळी “इडा, पीडा, खासी खोकला घेऊन जा गे मारबत!” अशा घोषणा केल्या जातात.

मारबत आणि बडग्या हे कशाचे प्रतीक आहेत?

नागपुरात तान्हा पोळा दरम्यान मारबत आणि बडग्या काढले जातात. मारबत आणि बडग्या हे वाईटाचे प्रतीक मानले जाते. मारबत बांधणाऱ्या कारागिरांच्या पिढ्या आजही ही परंपरा पुढे नेण्यासाठी कार्यरत आहेत. काळी-पिवळी मारबत बनवून ही परंपरा आजही पाळली जात आहे. नागपुरातील जागनाथ बुधवारी परिसरात असलेल्या तर्हाणे तेली समाज मंडळातर्फे 1885 पासून पिवळी मारबत काढण्यात येत आहे. शिल्पकार शेंडे कुटुंब पिढ्यानपिढ्या मारबत बनवत आहे. सदाशिव वस्ताद तडीकर यांच्या पिढ्याही अनेक दशके संगमरवरी बनविण्याचे काम शिल्पकार म्हणून करत आहेत.