Lok Sabha election 2024 : भाजपला मिळाला नवा मित्र, कर्नाटकात बदलणार समीकरणं

कर्नाटकात काँग्रेसचे सरकार आहे. या दक्षिणेतील बालेकिल्ल्यात भाजप 2019 च्या कामगिरीची पुनरावृत्ती करण्याचा प्रयत्न करत आहे. भारतीय जनता पक्ष (bjp) आणि जनता दल (सेक्युलर) यांच्यात युतीबाबत चर्चा सुरू असल्याचे वृत्त आहे.

इंडिया टुडेचे नागार्जुन यांच्या रिपोर्टसार, जेडीएस प्रमुख एच.डी. देवेगौडा यांनी गृहमंत्री अमित शाह आणि भाजप अध्यक्ष जेपी नड्डा यांची युतीसंदर्भात भेट घेतली. जेडीएससोबत युती करण्यासंदर्भात भाजपने तत्त्वत: सहमती दर्शवली आहे.

जेडीएससोबत युती… येडियुरप्पा काय म्हणाले?

कर्नाटकचे माजी मुख्यमंत्री बी.एस. येडियुरप्पा यांनी जेडीएससोबतच्या युतीच्या प्रश्नावर बोलताना सांगितले की, “देवेगौडाजी पंतप्रधानांना (नरेंद्र मोदी) भेटले याचा मला आनंद आहे आणि त्यांनी आधीच चार जागा निश्चित केल्या आहेत. मी त्यांचे स्वागत करतो.”

हेही वाचा >> …म्हणून काँग्रेस-राष्ट्रवादी वंचित आघाडीला सोबत घेत नाहीये

दुसरीकडे, जेडीएस पाच जागांची मागणी करत असल्याचे बोलले जात आहे. जेडीएस मंड्या, हसन, तुमकुरू, चिकबल्लापूर आणि बंगळुरू ग्रामीण लोकसभा मतदारसंघ या जागांची मागणी करत आहे.

जेडीएसने का मागितल्या या जागा?

चिकबल्लापूर लोकसभेची जागा सोडली, तर उर्वरित चार जागा अशा आहेत की ज्यातून देवेगौडा किंवा देवेगौडा यांच्या कुटुंबातील काही सदस्य निवडणूक लढवत आहेत. 2019 च्या निवडणुकीत माजी मुख्यमंत्री एचडी कुमारस्वामी यांचा मुलगा निखिल कुमारस्वामी मंड्या लोकसभा मतदारसंघातून, एचडी देवेगौडा स्वत: तुमकूर मतदारसंघातून आणि हसन मतदारसंघातून त्यांचा नातू प्रज्वल रेवन्ना हे जेडीएसचे उमेदवार होते.

एचडी कुमारस्वामी यांच्या पत्नी अनिता कुमारस्वामी 2014 च्या निवडणुकीत बंगळुरू ग्रामीण मतदारसंघातून उमेदवार होत्या. या सर्व जागा अशा आहेत जिथे वोक्कालिगा समाजाच्या मतदारांचं जास्त वर्चस्व आहे.

भाजप-जेडीएस एकत्र आल्यास काय असेल समीकरण?

भाजप आणि जेडीएस एकत्र आल्यास दक्षिण भारतातील या राज्यातील सामाजिक आणि राजकीय समीकरणे पूर्णपणे बदलू शकतात. कर्नाटकातील 17 टक्के लोकसंख्येचा लिंगायत समाज हा भाजपचा मूळ मतदार मानला जातो.

माजी मुख्यमंत्री बीएस येडियुरप्पा हे देखील लिंगायत समाजाचे आहेत. त्याच वेळी लिंगायत नंतर, सुमारे 15 टक्के लोकसंख्या असलेला वोक्कलिगा समुदाय हा दुसऱ्या क्रमांकाचा प्रभावशाली समुदाय आहे. वोक्कालिगांना परंपरेने जेडीएसचे मतदार मानले जाते.

हेही वाचा >> अजित पवारांमुळे मुख्यमंत्र्यांचा ‘इगो’ दुखवला? फाईलींचा प्रवासच बदलला

जेडीएसचे प्रमुख एचडी देवेगौडा हे स्वत: वोक्कलिगा समुदायाचे आहेत. दोन्ही पक्ष एकत्र आल्याने राज्यातील एनडीएचा मतसंख्या सुमारे 32 टक्क्यांपर्यंत वाढणार आहे.

युती झाल्यास दोन्ही पक्ष एकमेकांकडे किती मते हस्तांतरित करू शकतील, हा वेगळा मुद्दा असला तरी सामाजिक आणि प्रादेशिक समीकरणांच्या दृष्टीने एनडीएची जमीन भक्कम होऊ शकते. जुना म्हैसूर हा प्रदेश जेडीएसचा बालेकिल्ला मानला जातो.

जेडीएसची व्होट बँक

कर्नाटकात एकहाती बहुमताचे सरकार चालवलेल्या भाजपला लोकसभा निवडणुकीपूर्वी जेडीएसच्या आधाराची गरज का पडली, असा प्रश्नही उपस्थित होत आहे. त्याची मूळं 2023 च्या कर्नाटक निवडणुकीच्या निकालात आहेत.
2023 च्या कर्नाटक निवडणुकीत भाजपने 36.3 टक्के मतांसह 66 जागा जिंकल्या आणि काँग्रेसने 43.2 टक्के मतांसह 135 जागा जिंकल्या. जेडीएसला केवळ 19 जागा मिळाल्या, मात्र पक्ष 13.4 टक्के मते मिळवण्यात यशस्वी ठरला. मतांच्या टक्केवारीत काँग्रेस आणि भाजपमध्ये सुमारे सात टक्के फरक होता.

दुसरा पैलू म्हणजे 2019 च्या लोकसभा निवडणुकीत भाजपने 51.7 टक्के मतांसह 28 पैकी 25 जागा जिंकल्या होत्या. 32.1 टक्के मते मिळूनही काँग्रेसला एका जागेवर समाधान मानावे लागले. जेडीएसने 9.7 टक्के मतांसह एक जागा जिंकली.

2014 मध्ये भाजपने 43.4 टक्के मतांसह 17 जागा जिंकल्या, काँग्रेसने 41.2 टक्के मतांसह 9 जागा जिंकल्या आणि जेडीएसने 11.1 टक्के मतांसह दोन जागा जिंकल्या. भाजप आणि जेडीएस यांच्यातील युतीचे गणित 2023 च्या विधानसभा निवडणुका आणि गेल्या दोन लोकसभा निवडणुकांच्या निकालांमध्येच दडले आहे.

Video >> अजित पवार यांचे धाकटे चिरंजीव जय पवार राजकारणात सक्रिय होणार?

विधानसभा निवडणुकीच्या तुलनेत लोकसभा निवडणुकीत जेडीएसचे मताधिक्य कमी झाले असले, तरी पक्षाला सुमारे 10 टक्के मते मिळवण्यात यश आले आहे. विधानसभा निवडणुकीच्या निकालानंतर 2019 च्या निकालाची 2024 मध्ये पुनरावृत्ती करणे भाजपसाठी कठीण मानले जात आहे.

त्यामुळे मतांचे नुकसान भरून काढण्यासाठी भाजप पर्याय निर्माण करण्याचा प्रयत्न करत आहे आणि त्यासाठी जेडीएसमध्ये 10 टक्के मते राखणाऱ्या पक्षाला चांगल्या शक्यता दिसत आहेत.